Czy znasz swoją sytuację prawną?
Pierwszy krok do poznania i zrozumienia swojej sytuacji prawnej to odpowiedzenie sobie na kilka istotnych pytań. Tak naprawdę sytuacja większości z nas będzie skupiała się głównie na tych 5 obszarach:
- Zadłużenia i ogólna sytuacja finansowa
- Prawa do nieruchomości
- Prawa do dziedziczenia majątku
- Prawa jako współmałżonek
- Podpisane umowy
W tym artykule postaram się nakierować Cię na pytania, które warto sobie zadać w związku z tymi wszystkimi obszarami.
Twoja sytuacja finansowa (zadłużenia)
Zadłużenie to jedna z tych spraw, z którą najczęściej zgłaszają się do mnie klientki na idywidualne sesje. Nic dziwnego – jeśli ciąży na Tobie jakiś dług, to z pewnością nie czujesz się bezpieczna finansowo. Pamiętaj jednak, że to nie jest sytuacja bez wyjścia. Najważniejsze to zrobić ten pierwszy krok, czyli uświadomić sobie, w jakim dokładnie położeniu się znajdujesz. Tutaj pomocne będzie odpowiedzenie sobie na te pytania:
- W ilu i w jakich miejscach jesteś zadłużona?
- Jaka jest łączna kwota tego zadłużenia?
- Czy znasz swoje prawa w przypadku egzekucji komorniczej?
Twoje prawa do nieruchomości
Jeśli nie posiadasz domu, mieszkania czy działki, to właściwie Twoja sytuacja jest tutaj jasna. Ale jeśli jesteś właścicielką jakiejś nieruchomości, to warto sprawdzić, czy wszystkie związane z tym kwestie są uregulowane. Jakie pytania warto sobie zadać?
- Jaki masz tytuł prawny do nieruchomości? Prawo własności, użytkowania wieczystego, dzierżawa, najem?
- Czy istnieją jakiekolwiek obciążenia nieruchomości, takie jak hipoteka lub służebność?
- Czy znasz swoje prawa do korzystania z nieruchomości lub zbywania jej?
- Czy posiadasz wszystkie niezbędne dokumenty związane z nieruchomością, takie jak umowy, decyzje administracyjne czy akt notarialny?
- Czy z nieruchomością związane są jakieś spory lub problemy prawne, takie jak spory graniczne lub roszczenia osób trzecich?
Twoje prawa do dziedziczenia majątku
Gdy myślimy o tym, że ktoś dostał coś w spadku, w głowie pojawiają nam się duże sumy lub nieruchomości.
Tymczasem kwestia dziedziczenia wcale nie wygląda tak kolorowo i potrafi nastręczyć niezłych kłopotów. Pamiętaj, że spadek to również pewne obowiązki majątkowe, które po śmierci spadkodawcy przechodzą na wyznaczone osoby.
Jeśli zatem właśnie otrzymałaś jakiś spadek, albo chcesz się dowiedzieć, jak będzie wyglądała kwestia dziedziczenia Twojego majątku, to odpowiedz sobie na poniższe pytania:
- Czy masz spisany aktualny i ważny testament (zgodny z obowiązującymi przepisami)?
- Czy wiesz, jaki system dziedziczenia obowiązuje w Twoim kraju?
- Jeśli otrzymałaś właśnie jakiś spadek, to czy są jacyś inni spadkobiercy, których należy uwzględnić?
- Czy istnieją jakieś zobowiązania lub długi spadkowe, np. na odziedziczoną nieruchomość?
- Czy jesteś odpowiedzialna za spłatę długów zmarłej osoby?
- Jeśli jesteś właścicielką firmy, to czy znasz przepisy dotyczące dziedziczenia przedsiębiorstwa?
Twoje prawa jako współmałżonka
Ślub to dla większości osób romantyczne przeżycie, jeszcze bardziej scalające związek dwojga ludzi. Jedyna “praktyczna” rzecz, o jakiej się wtedy myśli, to co najwyżej zmiana nazwiska. A przecież związek małżeński to również pewne prawa i obowiązki, szczególnie, gdy pojawiają się dzieci, albo gdy… decydujecie się na rozwód.
Wiem, że w tych szczęśliwych momentach i przy gonitwie codziennych spraw nie myśli się o takich rzeczach. Ale jeśli chcesz mieć klarowną sytuację, to warto sprawdzić, czy wszystkie poniższe kwestie są dla Ciebie jasne:
- Czy posiadasz ważny akt małżeństwa?
- Macie wspólny majątek czy podpisaliście intercyzę?
- Jeśli jesteście w trakcie rozwodu, to czy wszystkie kwestie związane z majątkiem są dla Ciebie jasne? A jeśli macie dzieci, to czy ustaliliście, jak będzie wyglądała opieka nad nimi?
- Co się stanie w przypadku śmierci jednego z Was? Czy wszystkie kwestie związane z dziedziczeniem są dla Ciebie jasne i czy ewentualnie pomyśleliście o odpowiednim ubezpieczeniu?
Przejrzyj podpisane przez Ciebie umowy
Na koniec omówimy to, jak wygląda Twoja sytuacja w kontekście różnych podpisanych umów. Oczywiście nie jestem w stanie podać Ci wszystkich możliwości, ale postaram się wypisać jak najwięcej uniwersalnych przypadków.
Jakie umowy warto wziąć pod uwagę? Przede wszystkim umowę o pracę, umowy zlecenia, ale też wszelkie umowy z podwykonawcami, jeśli prowadzisz firmę. Analizując te dokumenty (idealnie byłoby przed ich podpisaniem), zwróć uwagę na poniższe kwestie:
- Czy umowa nie zobowiązuje Cię do wypłacenia jakiegoś odszkodowania np. w przypadku opóźnienia w wykonywanej pracy?
- Czy nie podpisałaś dodatkowo NDA, czyli umowy o poufności? Jeśli tak, zorientuj się, z czym dokładnie się to wiąże.
- Czy umowa przewiduje możliwość zmiany jej warunków w przyszłości?
- Czy wiesz, w jaki sposób możesz rozwiązać umowę i czy obowiązuje jakiś okres wypowiedzenia?
- Czy umowa nie przedłuża się automatycznie?
Co Ci to wszystko da?
Wiem, że to wszystko może Ci się wydawać zbyt skomplikowane i na wyrost. No bo przecież to nie jest tak, że te wszystkie przykre sytuacje przydarzają nam się na co dzień. To prawda, niektóre osoby przez całe życie będą miały jasną sytuację prawną i pod tym kątem będą mogły się czuć bezpiecznie. Ale spora część wymienionych w tym artykule problemów wcale nie zdarza się tak rzadko!
Weźmy na przykład Twoje prawa jako współmałżonka. Okazuje się, że w Polsce nawet co trzeci związek małżeński kończy się rozwodem.
A co ze spadkami? Tutaj również statystyki są ciekawe, bo z badania Kantar wynika, że zaledwie 8% badanych powyżej 45. roku życia ma spisany testament. A brak testamentu dla spadkobierców często oznacza przedłużające się spory sądowe.
Dlatego gdybym miała jednym słowem określić, co da Ci zrozumienie Twojej sytuacji prawnej, powiedziałabym: spokój.
A jak to wszystko ma się do bezpieczeństwa finansowego?
Mam nadzieję, że zgodzisz się ze mną, że warto zastanowić się nad tymi kwestiami, które omówiłam w tym artykule. Możesz się jednak jeszcze zastanawiać: co to wszystko ma wspólnego z finansami?
Już tłumaczę, bo okazuje się, że całkiem sporo!
Często skutkiem nieznajomości swojej sytuacji prawnej jest utrata dużej ilości pieniędzy lub nawet wpadnięcie w długi, np. przy zakupie nieruchomości obciążonej hipoteką lub w sytuacji przejęcia zobowiązań finansowych w spadku.
A dążenie do bezpieczeństwa finansowego zakłada, że nie musisz każdego dnia martwić się o pieniądze. Dlatego znajomość swojej sytuacji prawnej to jedna ze składowych takiego stanu.
Mam nadzieję, że pytania i podpowiedzi, które umieściłam w tym artykule, pozwolą Ci lepiej zrozumieć swoje prawa i obowiązki w poszczególnych sferach.
Pamiętaj jednak, że jeżeli masz jakieś wątpliwości lub potrzebujesz bardziej szczegółowych informacji, to najlepiej skonsultować się z prawnikiem lub innym specjalistą w danej dziedzinie.
Jeżeli chcesz, żebym któryś z tych tematów omówiła bardziej szczegółowo pod kątem finansów, to daj znać w komentarzu!
