Testament – co warto wiedzieć?

Kiedy jest odpowiedni wiek na spisanie testamentu? Czy w ogóle warto to robić? Jak powinien wyglądać taki dokument? 

Odpowiedzi na te i inne pytania omawiam w tym artykule, więc jeśli martwisz się tym, że właściwie nic na ten temat nie wiesz, to tutaj przedstawię Ci kluczowe informacje. Podpowiadam, jakie kwestie wziąć pod uwagę, żebyś mogła czuć się bezpiecznie, mając pewność, że Twój majątek zostanie odziedziczony zgodnie z Twoimi życzeniami. 

Sprawdź 8 wskazówek na temat tworzenia testamentu, które dla Ciebie przygotowałam. 

Dlaczego warto sporządzić testament?

Główny powód jest tak naprawdę prozaiczny – stworzenie testamentu daje Ci kontrolę nad tym, co się stanie z Twoim majątkiem po śmierci. Wiem, że teraz ten temat może Ci się wydawać odległy, ale warto zająć się tym jak najszybciej (nie czekając na podeszły wiek).  

Bez testamentu dziedziczenie odbywa się na podstawie przepisów ustawowych, a one niekoniecznie muszą być zgodne z Twoimi życzeniami. Tworząc taki dokument, masz możliwość przekazać swoje dobra rodzinie i bliskim osobom, ale też możesz wskazać inne cele (np. organizacje charytatywne), na które chciałabyś przekazać swój majątek. 

Rodzaje testamentów

Czy wiedziałaś, że w polskim prawie istnieją różne rodzaje testamentów? Jest ich całkiem sporo, ale najbardziej istotne są te 3 z grupy testamentów zwykłych: 

  • Testament holograficzny 
  • Testament notarialny 
  • Testament allograficzny 

Testament holograficzny

To nic innego jak zwykły dokument spisany ręcznie. Co ważne, całość musi być napisana odręcznie przez spadkodawcę – nie może to być wersja drukowana ani napisana przez kogoś innego i tylko podpisana przez Ciebie. Pamiętaj, żeby oprócz podpisu umieścić na dokumencie też datę. 

Testament notarialny

Jak można się domyślać, jest to dokument sporządzony przez notariusza. W tym celu należy wybrać się do kancelarii (wyjątkiem jest np. choroba, która to uniemożliwia), gdzie taki akt notarialny zostanie odczytany i podpisany. Jest to jedna z najbezpieczniejszych opcji, dlatego warto ją rozważyć. 

Testament allograficzny

To testament ustny, który musi być sporządzony w obecności urzędnika i dwóch świadków, który następnie jest spisywany w protokole i podpisywany przed spadkodawcę, osobę, wobec której wola została oświadczona i przez świadków. 

Najważniejsze elementy testamentu

Na co zwrócić uwagę przy tworzeniu testamentu? W takim dokumencie musisz uwzględnić kilka punktów, szczególnie: 

  • wskazać spadkobierców, 
  • określić, w jaki sposób mają być odziedziczone poszczególne części Twojego majątku,
  • wybrać wykonawcę testamentu, który będzie odpowiedzialny za to, by został on spełniony zgodnie z Twoimi życzeniami, 
  • podać wszystkie dane spadkodawcy, takie jak numer pesel, numer dowodu czy adres zamieszkania.  

Kiedy testament ma moc prawną?

Jest kilka ważnych zasad, których należy przestrzegać, aby Twój testament miał moc prawną. Są to:

  • Pełna świadomość tego, co się robi. Osoba spisująca testament musi mieć pełne prawo do zarządzania swoim majątkiem. 
  • Testament zawsze sporządzany jest tylko przez jedną osobę – nie możesz go stworzyć np. ze swoim mężem czy partnerem.  
  • Do chwili śmierci spadkodawcy, testament nie ma żadnej wartości, co oznacza, że oczywiście opisany w nim podział majątku jeszcze nie obowiązuje. 

Jak złożyć testament? Kwestia formalności

Proces składania testamentu wiąże się z pewnym formalnościami, których trzeba przestrzegać: 

  • W przypadku testamentu notarialnego konieczne jest skorzystanie z usług notariusza (najczęściej w jego kancelarii). 
  • W przypadku testamentu spisanego ręcznie, sprawdź dokładne wymogi dotyczące jego treści i pamiętaj o złożeniu podpisu i podaniu daty. 
  • W przypadku testamentu ustnego konieczna jest obecność dwóch świadków i konkretnego urzędnika (sprawdź dokładnie jakiego). 

Wybierz też bezpieczne miejsce do przechowywania tego dokumentu. Pamiętaj, że w przypadku testamentu notarialnego oryginał zostaje w kancelarii, więc tym nie musisz się martwić. 

Rola doradcy z zakresu prawa spadkowego

Te wszystkie powyższe wskazówki będą wystarczające, jeśli Twoja sytuacja nie jest zbyt skomplikowana. Natomiast jeśli natkniesz się na jakieś problemy, albo po prostu wiesz, że Twój przypadek jest bardziej zawiły, najlepiej skorzystać z pomocy doradcy z zakresu prawa spadkowego. Taki specjalista pomoże Ci przejść przez cały proces tworzenia testamentu, dzięki czemu będziesz miała pewność, że wszystko jest zgodne z obowiązującymi przepisami.  

Aktualizacja testamentu

Jeśli przed sporządzeniem testamentu blokuje Cię obawa, że nie będziesz mogła go już później zmienić, to spokojnie! Twój testament może i nawet powinien być aktualizowany, bo przecież ma odzwierciedlać Twoją obecną sytuację majątkową. Naturalnymi momentami na aktualizację testamentu są te, w których zmienia się coś w Twoim życiu: zawarcie nowego małżeństwa, narodziny dziecka, duże zmiany w sytuacji finansowej.  

Warto co jakiś czas upewniać się, że Twój testament odpowiada Twoim aktualnym potrzebom i oczekiwaniom. 

Kiedy testament jest nieważny?

W jakich przypadkach najczęściej okazuje się, że taki dokument jest nieważny? No na przykład wtedy, gdy sporządza go osoba, która nie ma prawa do dysponowania własnym majątkiem (bo np. jest ubezwłasnowolniona) lub niepełnoletnia. 

Testament jest nieważny także wtedy, gdy spadkodawca został przymuszony do jego podpisania lub zrobił to nieświadomie. Pamiętaj, że nie wystarczy zostawić swojego podpisu pod wydrukowaną lub napisaną przez kogoś innego wersją dokumentu (wyjątkiem jest sporządzenie testamentu w kancelarii notarialnej). 

Stworzenie testamentu to ważny krok w zabezpieczaniu przyszłości Twojego majątku. Jeśli stworzysz go zgodnie z procedurami i uwzględnisz w nim swoją wolę, to taki dokument zapewni Ci spokój, mimo że w tym momencie może Ci się to wydawać abstrakcyjne.  

Pamiętaj, że jeśli czegoś nie jesteś pewna, to zawsze możesz skorzystać z pomocy doradcy z zakresu prawa spadkowego.  

Spisanie testamentu to inwestycja w spokojną przyszłość, bez względu na to, ile masz teraz lat. A jak Ty do tego podchodzisz? Myślałaś już o tym? A może nawet masz już gotowy testament?