Czym jest rozdzielność majątkowa?

Co trzeba załatwić przed ślubem? W internecie znajdziesz mnóstwo gotowych list z punktami takimi jak: 

  • zamów tort,  
  • zadbaj o dekorację sali, 
  • kup obrączki itp., ale… 

… niewiele z tych list skupia się na rzeczach, które będą miały ogromne znaczenie nie tylko podczas samej ceremonii i przyjęcia weselnego, ale przede wszystkim później, podczas wspólnego życia jako małżonkowie.   

Jedną z takich rzeczy jest kwestia wspólnoty, a raczej rozdzielności majątkowej. 

Co to tak właściwie oznacza? Czy rozdzielność majątkowa i intercyza to to samo? Czy do podpisania takiego dokumentu trzeba się jakoś przygotować i jak to się w ogóle odbywa?  

Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziesz w tym artykule. Warto go przeczytać nawet jeśli jesteś już po ślubie, bo to wcale nie oznacza, że ten temat już Was nie dotyczy.  

Czym jest rozdzielność majątkowa?

Po ślubie większość par decyduje się na wspólnotę majątkową, co oznacza, że od teraz ich pensje i większość nabytych przedmiotów czy nieruchomości jest wspólna. Zauważ, że chodzi tutaj o majątek nabyty PO ślubie. To oznacza, że to, co małżonkowie nabyli przed tym dniem, jest ich odrębną własnością. Do tego zaliczają się też spadki i darowizny. 

Jeśli para decyduje się na rozdzielność majątkową, to wtedy nie istnieje coś takiego jak wspólny majątek. Pensja żony i to, co za nią kupi, należy tylko do niej i tak samo jest w przypadku męża. 

Uwaga! Rozdzielność majątkowa to nie jest to samo co intercyza. 

Rozdzielność majątkowa a intercyza – różnice

Intercyza to umowa majątkowa małżeńska, która reguluje to, co dzieje się z majątkiem pary po ślubie. I to wcale nie oznacza z marszu rozdzielności, bo zazwyczaj mamy tutaj do wyboru 3 opcje: 

  • Rozdzielność majątkowa, czyli małżonkowie mają całkowicie odrębne majątki.
  • Ograniczona wspólność majątkowa, kiedy małżonkowie mają wspólny majątek, ale wyłączają z niego pewne określone rzeczy.
  • Rozszerzona wspólność majątkowa, która polega na tym, że do majątku wspólnego włącza się te rzeczy, które normalnie należą do jednego z małżonków, np. rzeczy nabyte przed ślubem czy spadki/darowizny.

Kiedy podpisuje się intercyzę?

W tym miejscu należy obalić kolejny mit, zgodnie z którym intercyzę trzeba podpisać przed ślubem. Owszem, część par decyduje się zrobić to właśnie w ten sposób i wtedy warunki zawarte w umowie wchodzą w życie z dniem zawarcia małżeństwa. 

Jednak intercyzę można podpisać w każdej chwili i wtedy taka umowa jest ważna od dnia jej zawarcia – to nie działa wstecz. 

Pamiętaj o tym, że umowę majątkową małżeńską można w każdej chwili zmienić lub rozwiązać.  

W jakiej formie podpisuje się intercyzę?

Intercyza musi zostać zawarta w formie aktu notarialnego – każda inna forma jest nieważna. Oznacza to, że razem z partnerem musicie udać się do notariusza jeszcze przed ślubem (jeśli chcecie zawrzeć umowę przedmałżeńską). Oczywiście możecie zrobić to już po ślubie, ale pamiętaj, że nie działa to wstecz i wtedy intercyza zaczyna wchodzić w życie z dniem jej podpisania. 

Czy intercyza jest odwracalna?

Wiele par ma złe skojarzenia z podpisywaniem intercyzy, bo wydaje im się, że taki proces jest nieodwracalny. Tymczasem jeśli pewnego dnia stwierdzicie, że chcecie np. wrócić do standardowego podziału majątku, czyli wspólności majątkowej, to nic nie stoi na przeszkodzie. Wystarczy po prostu podpisać nową umowę.  

Ile kosztuje intercyza u notariusza w 2023?

Na koszt podpisania intercyzy u notariusza składa się taksa notarialna, opłata za wypisy i podatek VAT. W 2023 roku jest to koszt około 600 zł brutto, ale mowa tu o intercyzie przedmałżeńskiej. 

Jeśli jesteście już po ślubie i chcecie teraz podpisać taką umowę, to koszt sporządzenia aktu będzie zależał od wartości majątku wspólnego: minimalnie 100 zł, maksymalnie nawet 10 000 zł.  

Intercyza a dziedziczenie – jaki ma wpływ?

Dziedziczenie odbywa się na dwóch zasadach: albo ustawowo, albo zgodnie z testamentem, jeśli taki dokument został sporządzony. Intercyza nie ma na to żadnego wpływu, bo małżonkowie i tak dziedziczą swój majątek na zasadach ogólnych, jeśli w testamencie nie zostało to inaczej zaznaczone. 

Czy intercyza chroni przed długami małżonka?

Intercyza a długi małżonka – czy taka umowa w jakiś sposób chroni drugą osobę? To zależy od kilku czynników. Przede wszystkim najważniejsze jest to, by podpisać umowę o rozdzielności majątkowej. Druga istotna kwestia dotyczy terminów. Jeśli długi powstały przed podpisaniem intercyzy, to niestety ona w żaden sposób nie chroni drugiego małżonka. 

Podobnie jeśli jedna z osób nie poinformowała wcześniej wierzyciela o swojej rozdzielności majątkowej, a zaciągnęła długi – w takim przypadku wierzyciel ma prawo ściągnąć zadłużenie z majątku drugiego małżonka.  

Kiedy warto podpisać intercyzę? Najczęściej decydują się na to osoby prowadzące działalność gospodarczą, szczególnie w przypadku, gdy obraca się dużymi kwotami.

Intercyza a rozwód

Raczej nikt nie podpisuje intercyzy z myślą o rozwodzie, ale jeśli już okaże się, że małżonkowie podejmą decyzję o rozwiązaniu małżeństwa, to wcześniej ustanowiona rozdzielność majątkowa będzie tu bardzo pomocna.  

W przypadku małżeństw, które mają wspólność majątkową, podczas rozwodu konieczny jest podział majątku wspólnego. Niestety w takim momencie często dzieje się to pod wpływem emocji, przez co cały proces może się znacznie przedłużyć i przebiegać w niemiłej atmosferze. 

Jeśli natomiast para wcześniej podpisała umowę o rozdzielności majątkowej, to w przypadku rozwodu nie dotyczy ich podział majątku, bo każdy z małżonków ma swój odrębny.  

Rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków

A co w przypadku, gdy małżonkowie podpisali umowę o rozdzielności majątkowej, a jedna z osób nie miała możliwości powiększania swojego dorobku, bo np. zajmowała się obowiązkami domowymi i dziećmi?  

Jeśli para ustala taki podział obowiązków jeszcze przed ślubem, to najlepiej od razu podpisać umowę o rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków. To chroni tę osobę, która nie mogła podjąć pracy zarobkowej. Wtedy w przypadku rozwodu ta osoba może żądać wyrównania dorobków. 

Intercyza – warto czy nie?

W Polsce wciąż panuje przekonanie, że podpisywanie intercyzy świadczy o braku zaufania do przyszłego małżonka. Tymczasem powody takiej decyzji są często wręcz odwrotne! Rozdzielność majątkowa w wielu przypadkach może zabezpieczyć drugą osobę, np. gdy jeden z małżonków wpadnie w długi. 

Rozdzielność majątkowa niekiedy może też pomóc w zwiększeniu zdolności kredytowej.  

Koszt podpisania takiej umowy nie jest wysoki, więc naprawdę warto to rozważyć.  

A jakie jest Twoje zdanie na ten temat? Jeśli do tej pory nie wiedziałaś, jak działa intercyza, to mam nadzieję, że ten artykuł wszystko Ci wyjaśnił!